Fös. 13. apríl 2001
Frelsi til að
deyja
Hollendingar hafa í gegnum aldirnar
talist til frjálslyndari þjóða. Allir þekkja til
fíkniefnalöggjafar þeirra og þeir hafa verið í fremstu röð
hvað frelsi einstaklingsins varðar. Má þar nefna réttindi
samkynhneigðra sem dæmi en nýleg lög heimila m.a. ættleiðingar
hollenskra barna til samkynhneigðra para og hafa þau sama rétt
til hjónabands svo og eru slík hjónabönd jafnrétthá hvað
erfðir og annað slíkt varðar.
Nú hefur hollenska
þingið tekið enn eitt skref, en jafnframt afar umdeilt, í
frelsisátt fyrir þegna sína. Í vikunni samþykkti efri deild
hollenska þingsins lög sem heimila líknardráp. Áður hafði
neðri deild þingsins samþykkt það.
Lögin er þó
nokkuð ströng. Læknirinn þarf að vera þess fullviss að
ákvörðun sjúklingsins, um að binda enda á líf sitt og
þjáningar, sé óþvinguð, velígrunduð og endaleg. Hann þarf líka
að vera þess fullviss að þjáningar sjúklingsins séu óbærilegar
og þarf einnig að upplýsa hann um ástand sitt og batahorfur.
Læknirinn þarf að hafa fylgt viðteknum venjum í læknismeðferð
sjúklingsins og annar læknir þarf að hafa metið
ástandið.
Kaþólikkar og heitkristið fólk hefur
mótmælt hástöfum í Hollandi. Kaþólskir skólar gáfu frí til
að nemendur gætu slegist í lið með mótmælendunum sem margir
veifuðu Biblíum og vitnuðu í hina heilögu
ritningu.
Seint verða menn sáttir um réttmæti
líknardráps. Þeir sem hafa barist gegn lögleiðingu þess
beita helst þeim rökum að Guð einn eigi að dæma lifendur og
dauða og það sé ekki í okkar verkahring að ákvarða það sjálf.
Kaþólikkar, með páfann í broddi fylkingar, hafa mótmælt
kröftuglega í Evrópu og ýmsustu trúflokkar í Bandaríkjunum.
Sjálfsmorð er dauðasynd í kaþólskri trú og hefur alltaf verið
mikið feimnismál. Því eiga þeir hægt um vik að vísa í Biblíuna
og benda á vers sem segja að menn hafi ekki rétt til að taka
eigið líf.
Á móti hafa fylgismenn líknardráps bent
á allar þær sálir sem þurfa að þjást, að því er virðist að
óþörfu. Líf manna sé hægt að lengja með aðstoð lyfja og tækja,
þó það sé oft á tíðum ekki til neins annars en að auka
þjáningar sjúklingsins og aðstandenda hans. Fjölskyldan bíður
í raun eftir að kallið komi og líkami sjúklingsins gefist loks
upp en síðustu dagarnir, jafnvel vikurnar eða mánuðirnir eru
samfelld heljarkvöl fyrir sjúklinginn sem bíður þess einungis
að fá eilífan frið.
Einnig hafa menn bent á
möguleikann á líffæragjöfum. Deyjandi sjúklingar, sem
þurfa á nýju líffæri að halda, oft fólk í blóma lífsins, yrðu
lífgjöfunni fegnir. Þannig yrðu þjáningar þeirra sjúklinga
linaðar fyrr.
Líknardráp er neyðarúrræði, á því
leikur enginn vafi. Hver einstaklingur hefur frelsi til að
lifa, því hljótum við öll að hafa frelsi til að deyja líka.
Hverskonar líf er það að bíða kvalinn eftir dauðanum - vitandi
það að það er enginn von um bata? Ekki líf sem nokkur maður
óskar sér. Því fagnar Frelsarinn lögleiðingu Hollendinga á
líknardrápi og vona að aðrar þjóðir, m.a. Íslendingar, fylgi í
kjölfarið. Því einstaklingurinn hefur rétt á að lifa -
og
deyja. ÁF
<< Til baka